Hoe laat gaan kinderen naar bed? Hoogstwaarschijnlijk zullen de kinderen zelf je vertellen dat ze echt pas om 10 uur hoeven te slapen, maar daar prik jij natuurlijk direct doorheen.
Nu is het uiteraard wel aan de ouders van een kind om te bepalen wat een ideale bedtijd is, maar er zijn zeker indicaties om te berekenen hoe laat een kind moet slapen. Een goede nachtrust is immers belangrijk.
Bedtijden voor kinderen
Bedtijden voor kinderen zijn afhankelijk van een aantal factoren. Zo ligt het er bijvoorbeeld aan of het schoolgaande kinderen zijn die om half zeven ’s ochtends moeten opstaan of dat het een peuter is die lekker uit kan slapen. Een baby slaapt ook uiteraard een stuk meer dan een schoolgaand kind. En daarnaast heb je nog een natuurlijke klok, die je verteld wanneer het tijd is om te gaan slapen. Hier moet je op letten.
Slaap voor ontwikkeling
Het is voor de ontwikkeling heel belangrijk dat een kind genoeg slaap krijgt. Jonge kinderen moeten nog groeien en dit gebeurt voor een groot deel tijdens de slaap. Tijdens de slaap worden groeihormonen aangemaakt, waardoor het kind groeit en ontwikkelt.
Bovendien worden alle nieuw geleerde dingen van de dag, ’s nachts verwerkt en opgeslagen in het langetermijngeheugen. Voor de ontwikkeling is het dus belangrijk dat een kind voldoende slaap krijgt.
Uren slaap nodig
Het ene kind slaapt uiteraard meer dan het andere kind. Maar er is wel een indicatie van het aantal uren slaap die kinderen van een bepaalde leeftijd nodig hebben. Hoeveel slaap heeft jouw oppaskind nodig, als we kijken naar de leeftijd?
Hieronder volgt een tabel met het aantal uur slaap wat je nodig hebt per leeftijd van het kind.
| Leeftijd kind | Aantal uur slaap nodig |
| 0 tot 3 maanden | 16 tot 20 uur |
| 3 tot 12 maanden | 13 tot 14 uur |
| 1 tot 3 jaar | 12 tot 13 uur |
| 4 tot 7 jaar | 10 tot 11 uur |
| 8 tot 11 jaar | 9 tot 10 uur |
| 12 tot 15 jaar | 8 tot 10 uur |
Tabel met aantal uur slaap nodig per leeftijd
We hebben trouwens er ook een apart blog voor geschreven: Hoeveel slaap heeft een kind nodig
Natuurlijke bedtijd
Naast de hoeveelheid slaap die een kind nodig heeft, hebben ze ook een interne klok en wordt een kind ’s avonds op een vaste tijd moe. Dit is wanneer ze melatonine gaan aanmaken, het stofje dat ervoor zorgt dat we moe worden. Dit noemen we de natuurlijke bedtijd. Je kunt op de volgende signalen letten om deze natuurlijke bedtijd vast te stellen.
Signalen natuurlijke bedtijd
- een kind begint in z’n ogen te wrijven
- het kind blijft maar gapen
- het kind zit te staren of wegdromen
- het kind wordt zeurderig of vertoont drammerig gedrag
- het kind toont geen interesse meer in het favoriete speelgoed
- het kind gaat frunniken aan de oortjes
- het kind krijgt rode, warme wangetjes
Is het kind over de natuurlijke bedtijd heen, dan kan dat het gehele slaapritme en de slaapkwaliteit aantasten. Bovendien kan een kind beter in slaap vallen wanneer hij/zij op dat moment al in bed ligt. Dikke kans dat je automatisch een uitgeslapen kind hebt, als ze op het juiste moment naar bed gaan.
Ideale bedtijden voor kinderen
Voor een oppaskind is het natuurlijk lastig om in de gaten te houden wanneer het kind moe wordt. Waarschijnlijk zijn ze hartstikke energiek omdat pappa en mamma niet thuis zijn en ze bij jou van alles uit kunnen proberen. Misschien heb je geluk en zie je opeens een oppaskindje die zelf naar bed gaat.
Zorg voor structuur
Het is voor kinderen wel belangrijk om een goede structuur te hebben, en dus ook vaste bedtijden te hebben. Peuters gaan gewoonlijk eerder naar bed dan oudere broers en zussen, die later naar bed gaan.
Kinderen vinden het vaak oneerlijk dat de andere kinderen langer wakker mogen blijven, maar het is onverstandig om het jonge kind daarom later naar bed te sturen. Houd daarom ongeveer de volgende tijden aan.
Beste bedtijd per leeftijdscategorie
Hieronder vindt je een tabel waarmee je kunt bepalen wat de beste bedtijd voor jouw kind is, op basis van leeftijd en de tijd om wakker te worden.
Dit is uiteraard een indicatie. Moet het kind om zes uur wakker worden en heeft het 10 uur slaap nodig? Dan is de bedtijd dus 20.00 uur. Dat is de tijd dat ze echt in slaap moeten vallen, om genoeg slaap te krijgen. Het moment dat ze in bed moeten liggen en het licht uit gaat, is ongeveer een half uur eerder.
Houd daarbij wel rekening met de biologische klok van het kind. Als een zevenjarige om 19.00 uur al moe wordt, is er niks mis mee als hij/zij dan al in bed kruipt. Even tanden poetsen en lekker slapen gaan.
Gemiddelde bedtijd voor pubers
Heb je te maken met pubers die op de middelbare school zitten? Dan is het helemaal lastig om in te schatten hoe laat ze moeten slapen. Pubers zijn hartstikke goed in hun vermoeidheid verbergen en ze willen vaak zo lang mogelijk wakker blijven. Maar soms is het niet hun schuld, bij pubers begint de aanmaak van melatonine vaak later, waardoor ze echt niet op tijd in slaap komen. ‘s-Ochtends zijn ze vervolgens niet op tijd wakker te krijgen.
Hoeveel slaap hebben pubers nodig?
Pubers slapen tussen de 8 en 10 uur. Ze hebben deze uren echt nodig om te herstellen van de dag en een tekort aan slaap kan flinke gevolgen hebben voor onder andere de schoolprestaties. Een gemiddelde nachtrust van pubers is dus 9 uur.
Hoe laat moeten pubers naar bed?
De ideale bedtijd voor pubers zijn de volgende:
- 12-15 jaar: tussen 21.00 uur en 21.30 uur
- 15-17 jaar: tussen 21.30 uur en 22.00 uur
- 17-18 jaar: tussen 22.00 uur en 23.00 uur
Lees meer over hoeveel slaap een 14-jarige nodig heeft.
Wederom is dit uiteraard afhankelijk van hoe laat ze op moeten staan. De gemiddelde puber wordt zeker niet uitgerust wakker als hij/zij om 22.00 uur gaat slapen terwijl de wekker gaat om zes uur ’s ochtends.
Effecten van te weinig slaap
Iedereen week wel dat als een kind laat gaat slapen, het kind moe wakker wordt. Maar het kan er ook voor zorgen dat een kind achter gaat lopen in de ontwikkeling omdat de hersenen niet genoeg tijd krijgen om te herstellen en nieuwe informatie te verwerken. Hoe weet je of kinderen voldoende slapen?
Signalen van slaaptekort bij kinderen
- ze ervaren spanning of stress
- concentratieproblemen op school, maar ook thuis, als je iets probeert te vertellen
- druk gedrag, juist alsof het kind heel veel energie over heeft, maar op een drammerige manier
- verminderde schoolresultaten
- veranderde eetgewoonten. Slecht eten of juist steeds honger hebben of trek in ongezonde dingen
- het kind wordt vaker ziek omdat het lichaam niet genoeg kan herstellen
Gezond gedrag bij voldoende slaap
- op schooldagen gemakkelijk en op tijd wakker worden, het liefst zelfs voor de wekker.
- snel na het wakker worden trek hebben in ontbijt
- in het weekend op hetzelfde tijdstip wakker worden als op schooldagen
- genoeg energie hebben om buiten te spelen en te sporten
- overdag niet klagen over moe zijn of veel gapen
Gedrag bij slaaptekort pubers
Bij pubers merk je eigenlijk hetzelfde gedrag, maar het is misschien iets lastiger te herkennen. De meeste pubers krijgen een kort lontje wanneer ze te weinig slapen en hebben weinig interesse in hobbies. Ze hangen voor de TV en trekken het liefst een zak chips open. Maar dit kan ook allemaal gewoon pubergedrag zijn.