Slaap is, naast drinken en voeding, één van de belangrijkste eerste levensbehoeftes van een mens en dus ook van onze kinderen! Maar dat betekent niet dat het dan ook vanzelfsprekend is dat alle kleintje goed en veilig slapen. Sterker nog, slaap is een enorm ingewikkeld proces van veel verschillende hormonen in het lichaam, maar ook van aangeleerde slaapassociaties en de manier waarop wij als ouder of professional daar mee om gaan. Dit kan dan ook echt een enorme puzzel zijn! Mijn naam is Josanne Verhoof, Pedagoog en Slaapcoach van Villa Bimbi en vertel jullie graag meer over opvoeding en de slaapontwikkeling bij kinderen, zodat jullie allen de slaap ontvangen die jullie verdienen!
In deze blog leg ik je graag wat meer uit over de veilige slaapomgeving. Om jouw kleintje zo goed mogelijk te leren slapen, vanuit een basis van ontspanning, is het dan ook belangrijk om ervoor te zorgen dat de slaapomgeving zo veilig mogelijk is ingericht. Vanuit deze veilige basis kunnen we verder gaan kijken naar het optimaliseren van het slaapgedrag, maar dat komt later!
Mocht je kindje ineens niet meer goed slapen en je vraagt je af hoe dat kan, lees dan ons blog over het leed dat sprongetjes heet!
Veilig slapen in bedje
Je zult waarschijnlijk al wel eens van de term ‘wiegendood’ hebben gehoord. Een woord waarvan de haren in mijn nek al direct rechtop gaan staan. Maar op basis van deze term zijn er wereldwijd ontzettend veel onderzoeken gedaan naar wat nu precies de meest veilige slaapomgeving voor een kind is, zodat het percentage van wiegendood zo veel mogelijk zal dalen.
Er zijn hele lange lijsten opgesteld om de slaapomgeving van jouw kleintje zo veilig mogelijk in te richten, waarvan ik de belangrijkste graag aan je toelicht. Bekijk de afbeelding hieronder en lees elk puntje op je gemak door, dan weet ik zeker dat jouw kleintje al een fantastische basis heeft om zijn slaap zo goed en veilig mogelijk te kunnen ontwikkelen!
- Zorg ervoor dat het bedje van jouw kindje voldoet aan de veiligheidseisen en dus is goedgekeurd. Dit geldt voor zowel de wieg, co-sleeper als ledikant. Goedgekeurde bedjes houden rekening met de stevigheid en belastbaarheid van het bedje en daarnaast met de mogelijkheden tot voldoende luchtcirculatie. Enkele belangrijke kenmerken zijn: een wieg met spijlen of een waarvan de zijkant een open structuur heeft zoals geweven stof met beide een afstand tussen de gaten of spijlen van 4.5 a 6.5 cm. Daarnaast is het belangrijk dat er geen gaten groter dan 2.5 cm tussen de bedbodem en de zijwanden zitten. Tip: een 2 euro muntstuk heeft een diameter van 2.5 cm en mag dus nergens tussendoor kunnen.
- Zorg ervoor dat je geen bedbumpers gebruikt, aangezien deze kunnen leiden tot verstikkingsgevaar. Sommige kleintjes gaan met hun gezichtje in het matras en de bedbumper liggen, waardoor de luchttoevoer wordt geblokkeerd.
- Zorg ervoor dat je een goedgekeurd matrasje gebruikt. Deze matrassen zijn vaak wat steviger, waardoor het gezichtje van jouw kleintje hier niet in weg kan zakken. Zo heb je bijvoorbeeld de Aerosleep matrassen met drie lagen, die voor voldoende luchttoevoer zorgen door hun speciale 3D structuur.
- Gebruik geen lakentjes of dekens in het bedje van jouw kleintje tot een leeftijd van circa 2 jaar. Je kunt hiervoor het beste jouw kleintje tot 4 maanden inbakeren of gebruik maken van een slaapzak. Wil je toch gebruik maken van een dekentje, zorg er dan voor dat je het bedje op de juiste manier opmaakt en je jouw kleintje onderaan in bedje legt, zodat hij niet onder de dekentjes weg kan zakken. Jouw kleintje moet met zijn voetjes nét iets van het voeteneind af liggen. Stop de deken en het lakentje goed strak in onder het matras, bij het voeteneind en aan de zijkanten.
- De meest veilige slaappositie voor jouw kleintje is op zijn rug. Er is heel veel onderzoek gedaan naar de meest veilige slaappositie, waarbij de onderzoeken laten zien dat het slapen op de rug de minste kans op risico’s oplevert. Als jouw kleintje nog niet zelf kan rollen, is hij ook niet sterk genoeg om zichzelf terug te kunnen draaien. Voor zowel de slaapjes overdag als de nachtslaap is het belangrijk om jouw kleintje dus op zijn rug in bedje te leggen.
- Gebruik geen kussens of knuffels in het bedje van jouw kleintje. Ook dit kan leiden tot verstikkingsgevaar. Een hoofdkussen kun je vanaf een leeftijd van circa 2 jaar introduceren. Als jouw kleintje zijn geborgenheid vindt bij het slapen met een knuffel, zorg er dan voor dat je maar één knuffel in het bedje legt en deze niet groter is dan een zakdoek.
- Ook de slaapkleding is een belangrijk punt om op te letten. Zoals net al besproken is het voor een kind dat jonger is dan 2 jaar het meest veilig om in een slaapzak te slapen. De slaapkleding dient dan ook te worden aangepast op de kamertemperatuur. Op de afbeelding hieronder kun je het kledingadvies per kamertemperatuur vinden. De TOG waarde staat voor Thermal Overall Grade, wat onder andere de waarde aangeeft voor het vasthouden van warmte.
- Net zoals knuffels is het niet verstandig om speelgoed in het bedje van jouw kindje te leggen. Hang daarnaast ook geen speelmobiel boven het bedje op. Dit kan overprikkelend werken waardoor het slapen voor jouw kleintje lastiger wordt. Daarnaast kan jouw kleintje zich vanaf circa 4 maanden hier aan optrekken, waardoor hij zich kan bezeren of onderdelen er vanaf kan trekken wat tot verstikkingsgevaar kan leiden.
- De beste kamertemperatuur voor jouw kleintje om te slapen varieert tussen de 16 en 18 graden Celcius. Hiervoor is het dan dus ook belangrijk dat je de slaapkleding hier zo goed mogelijk op af stemt, zodat jouw kleintje niet wakker kan worden door de kou.
- Als laatste is het belangrijk dat de slaapkamer van jouw kleintje zo prikkelarm mogelijk is. Drukke printjes op de muren of speelgoed kunnen ervoor zorgen dat jouw kleintje overprikkeld raakt waardoor het slapen moeilijker wordt. Probeer de slaapkamer dan ook zo prikkelarm mogelijk in te richten.
Veilig samen slapen
Als ouder kun je er ook voor kiezen om samen met jouw kleintje te slapen. Om dit te kunnen doen is het tevens van enorm groot belang om de veiligheidsregels in acht te nemen. Het is aan te raden om de eerste zes maanden jouw kleintje op jouw slaapkamer te leggen, voor zowel het geborgen gevoel, de ontwikkeling van een positieve hechting als voor het veilig slapen.
Wij adviseren hiervoor dan wel een eigen wiegje of ledikant. Kies je er toch voor om jouw kleintje naast jou te laten slapen, kun je voor de meest veilige optie voor een co-sleeper gaan. Leg jouw kleintje niet tussen jullie in. Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties waarbij de ouder per ongeluk in zijn slaap op het kind rolt of het kind verstikt raakt in de dekens, kussens of bedrand.
Zoals je ziet zijn er dus veel zaken waar we rekening mee moeten houden op het moment dat we de slaapkamer van ons kleintje zo veilig mogelijk in willen richten. Hoe veiliger de slaapkamer, hoe meer je de kans op wiegendood verlaagt, hoe groter de kans op succesvol slapen en dus ook succesvol ontwikkelen!
Welterusten!
Josanne Verhoof
Pedagoog en Slaapcoach bij Villa Bimbi