Alle kinderen zijn uniek en spelen dan ook allemaal op hun eigen manier. Een associatief spel is leuk en super belangrijk voor kinderen. Spel wordt vaak gezien als een bezigheid en ontspanning. Spelen is meer dan dat! Het leert kinderen zelf oplossingen te verzinnen, zelfstandig de wereld te ontdekken en ontwikkelen zich door spel verder op verschillende gebieden (motorisch, cognitief en sociaal-emotioneel). Hoe kan jij kinderen nog meer stimuleren in hun spelontwikkeling?
Voordelen van spelen
Het spelen met kleuter speelgoed is niet alleen leuk, maar het helpt kinderen ook belangrijke vaardigheden te ontwikkelen. Een van deze vaardigheden is het leren ruilen, wat hun sociale interactie en onderhandelingsvaardigheden versterkt.
Naast het leren ruilen, stimuleert het spelen mer kleuter speelgoed ook het associatieve spel. Kinderen beginnen patronen te herkennen en verbanden te leggen tussen verschillende objecten. Dit draagt bij aan hun cognitieve ontwikkeling en helpt hen om problemen op te lossen.
Het spelen met kleuter speelgoed heeft ook een positieve invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Ze leren samen te spelen, te delen en rekening te houden met anderen. Dit bevordert empathie, het vermogen om emoties te herkennen en op een gezonde manier met anderen om te gaan.
Creëer speelhoeken om de verbeeldingskracht van kleuters te stimuleren waarin ze hun eigen werelden kunnen bedenken. Deze speelhoeken kunnen verschillende thema’s hebben, zoals een keukentje, een poppenhoek of een bouwhoek. Door vrij te spelen en hun eigen scenario’s te bedenken, ontwikkelen kleuters hun creatieve denkvaardigheden en versterken ze hun verbeeldingskracht.
Het spelen met kleuter speelgoed en het creëren van speelhoeken biedt dus een waardevolle leerervaring voor kleine kinderen. Het helpt hen niet alleen bij hun cognitieve ontwikkeling, maar ook bij hun sociale en emotionele groei. Dus laat de kleintjes maar spelen en ontdekken in hun eigen fantasierijke wereld!
Wat is spelontwikkeling?
Door spelen ontwikkelen kinderen hun lichaam, verstand, taal, gedrag, gevoelens en fantasie. Spelontwikkeling is daarom ook niet los te zien van de andere ontwikkelingsgebieden. Het mooie aan spel is, dat het uit vrije wil is. Dit is ook het verschil met leren en werken. Leren en werken gaat vanuit een vooropgezet plan, spelen niet. Spel ontstaat uit zichzelf en ontwikkelt zich gaandeweg.
Elk kind speelt natuurlijk op zijn eigen manier en het verloop van spelontwikkeling is niet exact te beschrijven. Wel zijn er een aantal niveaus die kinderen in hun spelontwikkeling doorlopen. Door te kijken naar het spelniveau van de kinderen kan jij je activiteiten en spelaanbod aanpassen op het niveau en behoeftes van de kinderen, zodat het kind niet over- en ondervraagd wordt. Hieronder een schema van het verloop van de spelontwikkeling met de verschillende spelniveaus bij individueel- en samenspel.
| Kinderen doorlopen verschillende spelniveaus in hun spelontwikkeling van individueel spel. (theorie van Vermeer & Scholten) | ||
| Leeftijd: | Naam: | Voorbeeld: |
| Vanaf 0 jaar: | Spel in de lichamelijke wereld | Het kind speelt vooral door te voelen, te horen en te zien. Het kind speelt met vormloze materialen; water, zand, klei. |
| Vanaf 1 jaar: | Spel in de hanteerbare wereld | Spelmateriaal wordt gebruikt waarvoor het bedoeld is. Zoals met een autootje heen en weer rijden en een blokkentoren stapelen en omgooien. |
| Vanaf 1,5 jaar | Spel in de esthetische wereld | Ordenen van materialen, mooie gebouwen bouwen. |
| Vanaf 2,5 jaar | Spel in de illusieve wereld | Het kind geeft eigen invulling aan spel en stemt hierop hem/haar spelwereld af. In deze fase zie je veel fantasie. |
| Vanaf 5 jaar | Gezelschapsspel en regelspel | Kinderen kunnen een gezelschapsspel zowel coöperatief als competentiegericht spelen. |
| Kinderen doorlopen verschillende spelniveaus in hun spelontwikkeling van samenspel. (theorie van Milderd Parten) | ||
| Leeftijd: | Naam: | Voorbeeld: |
| 0 jaar: | Niet betrokken bezig zijn | Er is nog geen samenspel. |
| 3 maand: | Solitair onafhankelijk spel | Kinderen spelen met verschillende materialen en bemoeien zich niet met elkaar. |
| 1,5 – 2 jaar: | Toekijkgedrag | Kinderen kijken naar elkaars spel en zijn wel gericht naar bepaalde kinderen. |
| 2 – 3 jaar: | Parallelspel | Kinderen spelen naast elkaar met hetzelfde materiaal. |
| 3 – 4 jaar: | Associatief spel | Kinderen reageren op elkaar woorden of herhalingen. Ze brengen elkaar op ideeën en delen speelgoed, maar hebben geen gezamenlijk doel en spelen in die zin nog niet samen. |
| 4- 5 jaar: | Coöperatief complementair spel | Kinderen spelen een georganiseerd spel, er is echt overleg en vullen elkaar aan. |
| 6 – 9 jaar: | Gezelschapsspel | Kinderen overleggen en vullen elkaar aan tijdens een gezelschapsspel. Ze kunnen gezamenlijk omgaan met win- en verliessituaties. |
Verschillende spelvormen
Er zijn verschillende spelvormen, waardoor kinderen kunnen leren. De spelvorm is vaak te koppelen aan verschillende leeftijdsfasen. Hoe ouder het kind hoe meer het in staat is om taakgebonden en bewust spelactiviteiten uitvoert.
Bewegingsspel ♀️ Bij bewegingsspel staat de ontwikkeling van de grove en fijne motoriek centraal. Kinderen gaan op onderzoek uit met verschillende materialen en vormen. Ze ontwikkelen de verschillende lichaamsfuncties. Voorbeelden van bewegingsspel; loopauto, koprol, voetballen, fietsen, rennen, klimmen, dansen.
Exploratief spel Exploratief spel is al het spel dat onderzoekend en verkennend is. Bij baby’s en jonge kinderen zijn dit vooral zintuiglijk activiteiten zoals; proeven, voelen, kijken, ruiken en luisteren. Wanneer de kinderen ouder worden gaat het om al experimenteren die ze aangaan; het onderzoeken van materialen, de omgeving, technieken en vaardigheden ontwikkelen. Kinderen ontdekken met dit spel de mogelijkheden van hun eigen lichaam en de wereld. Voorbeelden van exploratief spel; voelboekjes, wieghanger met sprekende kleuren, blokjes in een doos stoppen en er weer uithalen, spelen met water/klei/scheerschuim/zand, geheugenspelletjes.
Constructiespel ️ Constructie betekent bouwen. Constructiespel is alles wat de kinderen van materiaal nieuw maken of het samenvoegen van verschillende onderdelen. Kinderen leren hierdoor de materialen en voorwerpen op de juiste manier te gebruiken. Kinderen leren dat een potlood is om mee te tekenen en dat een bouwblok er is om een huis mee te maken. Voorbeelden van constructiespel; vormenkubus, duplo, knippen & plakken, blokken stapelen, hutten bouwen, sieraden maken.
Fantasiespel ♀️ Fantasiespel wordt ook wel het doen-alsof-spel genoemd. Het kind imiteert en speelt een verhaal na. Door dit soort spel leert het kind erg veel op sociaal- en cognitief gebied. Voorbeelden van fantasiespel; poppenkast, vadertje en moedertje spelen, toneelstuk, verkleden.
Sociaal spel Dit is al het spel dat kinderen samen spelen met volwassenen en/of andere kinderen. Met sociaal spel oefenen de kinderen de sociale vaardigheden. Voorbeelden van sociaal spel; gezelschapsspellen, verstoppertje, speurtochten, game spelletjes. Je kunt hierbij kijken naar de reactie van een vriendje hierop. Hoe gaan jonge en oudere kleuters met elkaar om en kunnen ze interacties goed opvolgen?
Het ene kind speelt misschien wat eerlijker dan de ander en soms kan er een kleine discussie of ruzie ontstaan tijdens verschillende spelvormen. Je hoort spelende kinderen misschien soms verbaal agressief worden door bijvoorbeeld te gaan schreeuwen.
Dit alles hoort bij de ontwikkeling tijdens het spel. Je kan je kleuter speelgoed leren ruilen door erbij te zijn en meehelpen kleuters afspraken te laten maken. Er komen sowieso voldoende oefenkansen met vriendjes van school komen die ongetwijfeld leiden tot een goede sociaal emotionele ontwikkeling.
Tips voor goedkope spelmaterialen!
Het spelaanbod blijft maar groeien. Je zult daarom ook vast wel eens met je handen in het haar in de speelwinkel hebben gestaan, dat je eigenlijk geen idee hebt welk spelmateriaal geschikt is. Eigenlijk hebben kinderen helemaal niet veel nodig om zich te kunnen vermaken. Voor jullie wat goedkope & simpele spelmaterialen op een rijtje;
- Al het huis-, tuin- en keukenspul vinden kinderen fantastisch om mee te spelen. Denk aan; een houten lepel, autosleutel, zelfs de verpakking van nieuw speelgoed kan al meer interesse wekken, dan het speelgoed zelf. Let wel op of het veilig is om mee te spelen.
- Alles wat geluid maakt is leuk; bubbelfolie kapot maken, ballonnen laten klappen, oud papier verscheuren.
- Materialen waar kinderen volwassenen mee kunnen imiteren; handtas van mama, grote schoenen van papa, een beetje lippenstift.
- Voorwerpen met eenvoudige mechanisme om te bestuderen; een fietswiel, een wasknijper, een verfroller.
- Spelen met water, zand, scheerschuim, ongekookte macaroni. Kinderen hoeven niet na te denken bij dit spel en kunnen lekker kliederen.
- Zet een bak met verschillende kleine voorwerpen neer zoals; een bak met verschillende schroeven en bouten, verschillende kleuren kralen, verschillende duplo blokken. Kinderen kunnen uren zoet zijn met het sorteren hiervan.
- Voor de wat oudere kinderen is het erg leuk om kapotte elektronische apparaten uit elkaar te halen met gereedschap.
Waar spelen nog meer goed voor is
Spelen is van essentieel belang voor de ontwikkeling van kinderen, en coöperatief spel speelt hierbij een belangrijke rol. Door coöperatief spel leren kinderen samen met leeftijdsgenootjes te werken en te communiceren, waardoor ze waardevolle vaardigheden ontwikkelen die ze hun hele leven zullen gebruiken.
Daarnaast is spelen ook belangrijk voor de fysieke ontwikkeling van kinderen. Door actief bezig te zijn, kunnen ze hun motorische vaardigheden verbeteren en hun lichaam sterker maken. Klimmen, rennen, springen en balanceren zijn allemaal activiteiten die bijdragen aan een gezonde groei en ontwikkeling.
Bovendien stelt spelen peuters en kleuters in staat om hun creativiteit en verbeeldingskracht te gebruiken. Ze kunnen hun eigen werelden bedenken en hun fantasie de vrije loop laten. In deze speelse omgeving kunnen ze experimenteren, problemen oplossen en nieuwe ideeën ontdekken. Ouders kunnen spelbegeleiding bieden.
Dit kan ook goed op school met de leerkracht die een oogje in het zeil houdt en kijkt wat er onderling gebeurt. Hij of zij kan dan als een soort scheidsrechter bijsturen waar nodig.
Tijdens het spel maken kinderen vaak afspraken met elkaar, wat hun vermogen om regels en sociale normen te begrijpen en te respecteren versterkt. Ze leren om beurten te nemen, te delen en rekening te houden met de behoeften en gevoelens van anderen. Dit legt de basis voor positieve sociale interacties en het opbouwen van een vriendschapsrelatie.
Wat kan je spelen met een peuter van 2 jaar?
Met een peuter van 2 jaar kun je veel spelletjes spelen. Je kunt bijvoorbeeld samen gaan verven, memory spelen, schommelen en samen een boekje lezen.
Wat zijn leuke kinderspelletjes?
Leuke kinderspelletjes zijn onder andere:
– bowlen met melkpakken en tennis – of voetballen
– knutselen met papier
– kleien
– verstoppertje en tikkertje spelen
– springtouwen
Gerelateerde berichten
